- χαρτοφύλαξ
- Επώνυμο Κρητικών λογίων.
1. Ιωάννης. Ιατροφιλόσοφος, από την Κυδωνία που έζησε ανάμεσα στον 16o και 17o αι. Προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στο νοσοκομείο των Χανίων και στην ιταλική φρουρά κατά τη διάρκεια της επιδημίας πανούκλας. Γι’ αυτές, το 1608, με διάταγμα του δούκα της Ενετίας του απονεμήθηκαν τίτλοι ευγενείας. Ο X. υπήρξε ο ανακαινιστής της μονής Χρυσοπηγής που βρισκόταν στα Χανιά και την οποία είχαν ιδρύσει οι πρόγονοί του. Άφησε μάλιστα στη μονή ένα σημαντικό μέρος της περιουσίας του.
2. Μανουήλ. Λόγιος και ιερέας του 16ου αι. που καταγόταν από την Κυδωνία. Μετέφρασε από τα αρχαία ελληνικά στη δημοτική γλώσσα και μάλιστα με κρητική διάλεκτο τους Είκοσι λόγους περί της ιουδαϊκής αρχαιολογίας και τους Επτά λόγους περί του Ιουδαϊκού πολέμου του Φλάβιου Ιώσηπου. Η μετάφραση διασώθηκε και αποτελεί αξιόλογο μνημείο της κρητικής διαλέκτου. Επίσης μετέφρασε «εις την απλήν και πεζήν γλώσσαν των Γραικών» το Χρονικό του Ζωναρά.
* * *-ακος, ὁ, ΜΑβλ. χαρτοφύλακας.
Dictionary of Greek. 2013.